Rẻ hơn máy bay, an toàn hơn phương tiện tự lái, không phải lo tắc đường, kẹt xe, lại vẫn có thể chậm rãi thu vào tầm mắt cảnh sắc tuyệt đẹp của thiên nhiên lướt qua khung cửa sổ…, đó là những ưu điểm nổi bật khiến du lịch bằng tàu hỏa ngày càng được nhiều du khách, nhất là giới trẻ lựa chọn. Đây cũng là hình thức du lịch được dự đoán sẽ phát triển thành xu hướng, nhất là trong bối cảnh giá vé máy bay nội địa tăng cao.

Du lịch bằng tàu hỏa ngày càng được nhiều du khách lựa chọn trải nghiệm. (Ảnh: LÊ HOA)

Nói đến những cung đường tàu hỏa đẹp nhất Việt Nam, những người yêu xê dịch hẳn sẽ không thể quên ấn tượng trên hành trình Đà Nẵng-Huế, nơi du khách có thể thỏa sức ngắm nhìn cảnh sắc hùng vĩ, mênh mông của thiên nhiên lúc ngang qua đèo Hải Vân, vịnh Lăng Cô; hay khi được trải nghiệm tuyến Sài Gòn-Nha Trang để được tận hưởng vẻ thơ mộng của những bãi biển hoang sơ trải dài. Với tuyến tàu Đà Lạt đi Trại Mát, du khách được thả hồn theo những cánh đồng hoa, những hàng cây anh đào đậm sắc màu Đà Lạt thì theo tuyến tàu hỏa leo núi Mường Hoa (Sa Pa), du khách có cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp hoang sơ của dãy Hoàng Liên Sơn, của những bản làng ẩn hiện trong sương mù…

Rõ ràng, du lịch bằng tàu hỏa có khả năng mang đến những trải nghiệm khác biệt mà không phương tiện di chuyển nào có thể so sánh. Điều tuyệt vời nhất đôi khi không nằm ở điểm đến mà nằm ở hành trình, bởi theo nhịp lăn bánh của tàu hỏa trên đường ray, du khách được sống chậm, thư thái quan sát vẻ đẹp của thiên nhiên cũng như cuộc sống người dân trên từng vùng đất đi qua theo một cách khác.

Thời gian gần đây, với sự xuất hiện của các chuyến tàu hạng sang, du lịch tàu hỏa ngày càng khẳng định thế mạnh tích hợp được cả hai nhu cầu về phương tiện di chuyển và lưu trú. Hơn nữa, nhờ lợi thế thân thiện với môi trường, đây cũng là loại hình được đánh giá phù hợp với xu hướng du lịch bền vững. Hàng loạt “điểm cộng” này chính là lý do khiến du lịch bằng tàu hỏa đang nhận được sự quan tâm của du khách.

Bằng chứng là nhiều chuyến tàu hỏa chất lượng cao ở những chặng ngắn như Hà Nội-Hải Phòng, Hà Nội-Lào Cai, Đà Nẵng-Huế-Đồng Hới; Thành phố Hồ Chí Minh-Nha Trang, Thành phố Hồ Chí Minh-Bình Thuận… thường xuyên được lấp kín chỗ. Theo thống kê của Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, lượng khách du lịch nội địa

đi tàu hỏa năm 2023 đạt 10 triệu lượt, tăng 15% so với năm 2022; khách du lịch quốc tế đi tàu hỏa đạt 1,5 triệu lượt, tăng 20%. Đặc biệt, dịp nghỉ lễ 30/4-1/5 vừa qua đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ của dòng khách di chuyển bằng tàu hỏa. Báo cáo của Sở Du lịch Đà Nẵng cho thấy, chỉ trong 5 ngày nghỉ lễ, số khách du lịch đến Đà Nẵng bằng tàu hỏa đã đạt hơn 16.000 lượt, tăng 60% so với cùng kỳ năm 2023. Nhiều điểm đến khác như: Huế, Nha Trang, Hải Phòng,… cũng ghi nhận số lượng khách du lịch tàu hỏa tăng mạnh.

Năm 2021, CNN đưa ra danh sách 6 hành trình trải nghiệm bằng tàu hỏa tuyệt vời nhất châu Á, trong đó có một đại diện của Việt Nam là The Vietage - chuyến tàu kết nối Đà Nẵng-Quy Nhơn phục vụ không quá 12 hành khách/lượt, cung cấp những tiện ích đẳng cấp không khác gì khách sạn 5 sao. Năm 2022, trong danh sách 10 hành trình tàu hỏa đêm ấn tượng nhất thế giới cũng xuất hiện tàu Bắc-Nam của nước ta. Năm 2023, cuốn “Train Journeys” của Lonely Planet đã vinh danh tuyến đường sắt Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh là tuyến đường sắt đẹp nhất, đáng trải nghiệm nhất thế giới.

Điều này cho thấy, du lịch bằng tàu hỏa đang là thị trường đầy tiềm năng của ngành công nghiệp không khói Việt Nam, đủ sức “gây thương nhớ” cho cả du khách trong nước và quốc tế. Tổng Giám đốc Flamingo Redtours Nguyễn Công Hoan nhận định: Việc vé máy bay trong nước tăng kéo theo giá tour tăng từ 10-15% khiến du khách phải cân đo đong đếm nhiều hơn cho việc lựa chọn phương thức di chuyển, và điều này đã mở ra cơ hội cho du lịch bằng tàu hỏa.

Theo ông Hoan, việc tổ chức các tour tham quan vận chuyển bằng đường sắt vừa giúp giảm giá tour, vừa tăng trải nghiệm, bởi trên thực tế các dịch vụ đường sắt ngày càng được cải thiện tích cực, hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách.

Đã từng có thời điểm, vận tải hành khách bằng đường sắt rơi vào tình trạng thất thế do phải cạnh tranh với hàng không giá rẻ, sự hoàn thiện dần của hệ thống đường bộ cao tốc và sự gia tăng của những phương tiện ô-tô tự lái.

Tuy nhiên, gần đây, với nỗ lực đa dạng hóa tệp khách hàng, ngành đường sắt đã không ngừng đổi mới mình, thường xuyên nâng cấp, cải thiện cơ sở hạ tầng và dịch vụ để phục vụ hành khách tốt hơn. Đặc biệt, thời gian gần đây, có nhiều chuyến tàu hạng sang đã được đưa vào vận hành, thu hút đông đảo khách du lịch trải nghiệm.

Ngay trước kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5, tiếp sau thành công của tàu chất lượng cao Hà Nội-Đà Nẵng (SE19/20), ngành đường sắt đã ra mắt đoàn tàu chất lượng cao SE21/22 chặng Thành phố Hồ Chí Minh-Đà Nẵng, cung cấp wifi miễn phí với các dịch vụ giải trí, ẩm thực, nghỉ dưỡng đẳng cấp.

Trước đó, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã phối hợp Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế và Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng khai trương đoàn tàu du lịch nối Huế-Đà Nẵng có tên gọi “Hành trình kết nối di sản miền trung”. Chuyến tàu là thành quả nằm trong đề án phát triển sản phẩm du lịch tàu hỏa 5 sao xuyên Việt mà Vietravel và Tổng công ty Đường sắt Việt Nam hợp tác xúc tiến triển khai từ cuối năm 2023.

Với đề án nêu trên, bên cạnh khám phá các tọa độ nổi tiếng thông qua chuyến tàu hỏa 5 sao, du khách còn được tham gia nhiều hoạt động đặc sắc ở từng địa phương, tìm hiểu những giá trị văn hóa, lịch sử lâu đời của người Việt từ xa xưa. Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vietravel khẳng định, đề án sẽ mang đến những sản phẩm du lịch đột phá, góp phần thúc đẩy sự phát triển của du lịch tàu hỏa tại Việt Nam, tạo ra hành trình trải nghiệm văn hóa bản địa đặc sắc, đóng góp tích cực vào việc bảo tồn và phát triển bền vững kho tàng tự nhiên và văn hóa của đất nước.

Tại Lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2024 vừa qua, Flamingo Redtours cũng đã chính thức cho ra mắt dòng sản phẩm mới “Đi dọc Việt Nam theo bánh con tàu quay” với hành trình Quảng Bình-Động Phong Nha-Khoáng nóng Bang Onsen (5 ngày); Huế-Đà Nẵng-Phố cổ Hội An (5 ngày), giúp du khách thỏa thích thưởng ngoạn cảnh quan tuyệt đẹp dọc dải đất miền trung và có trải nghiệm khó quên trên tuyến tàu hỏa thế hệ mới hiện đại. Một số hãng lữ hành cũng đang xây dựng những sản phẩm mới, kết hợp giữa du lịch đường sắt và đường thủy, đường bộ, nhằm mang tới những trải nghiệm phong phú, khó quên cho du khách.

Theo các chuyên gia, để du lịch tàu hỏa trở thành phân khúc hút khách, cần có cái bắt tay chặt chẽ giữa ngành đường sắt và du lịch để tạo ra những sản phẩm hấp dẫn không chỉ đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách, mà còn mang đến những ấn tượng du lịch độc đáo. Chia sẻ với báo giới, Tổng Giám đốc AZA Travel Nguyễn Tiến Đạt nêu quan điểm: Bên cạnh đầu tư đóng mới, cải thiện các toa tàu theo hướng đồng bộ, hiện đại hơn, các sản phẩm du lịch gắn với đường sắt phải bảo đảm được tính trọn gói từ vận chuyển tới nghỉ dưỡng, ăn uống, giải trí mới có thể làm hài lòng du khách.

Nhiều ý kiến cho rằng bản thân các nhà ga của đường sắt đã là những công trình kiến trúc, di sản độc đáo, nên cần được đầu tư để mỗi nhà ga trở thành điểm đến ấn tượng; đồng thời, cần có sự kết nối chặt chẽ để những dịch vụ mặt đất như vận chuyển, tham quan, ăn ở khi du khách dừng chân tại địa phương được bảo đảm tốt nhất, đem đến cho khách du lịch những trải nghiệm trọn vẹn.

Cuối năm 2023, trong buổi làm việc với Bộ trưởng Giao thông vận tải, Đại sứ Cộng hòa Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet cho biết, một số hãng thời trang, hàng hiệu nổi tiếng của Pháp, trong đó có Louis Vuitton mong muốn được tổ chức một đoàn tàu cổ hạng sang giữa Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh phục vụ khách du lịch.

Công ty Belmond cũng đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ Giao thông vận tải đề nghị xem xét, hỗ trợ đơn vị tổ chức khai thác, vận hành đoàn tàu du lịch hạng sang Eastern & Oriental Express trên một số tuyến đường sắt tại Việt Nam. Đây là những tín hiệu hứa hẹn sự phát triển bùng nổ của du lịch bằng tàu hỏa ở nước ta thời gian tới.