Với sự cần cù, chịu khó học hỏi, tận dụng khí hậu phù hợp của địa phương cũng như áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, anh Đoàn Đức Anh, Thôn 1, xã Hoà Bắc (huyện Di Linh) đã thành công với mô hình nuôi cấy lan rừng, đem lại thu nhập  cao mỗi năm.

Tốt nghiệp đại học với vai trò kỹ sư xây dựng, chàng thanh niên Đoàn Đức Anh đã có nghề nghiệp ổn định. Nhưng người bạn trẻ vẫn mong mỏi được gắn bó với mảnh đất quê với suy nghĩ, Di Linh quê mình đầy tiềm năng mà sao thanh niên vẫn rời quê đi làm xa?

Nói là làm, anh Đức Anh tìm tòi mô hình khởi nghiệp. Anh Đức Anh chia sẻ, bản thân bạn cũng như người thân, hàng xóm và nhiều người trong cộng đồng yêu thích lan rừng. Sau khoảng thời gian sưu tầm các chủng loại lan rừng tự nhiên, thấy nguồn lan rừng ngày càng hiếm và có nguy cơ mất gốc, anh Đức Anh mạnh dạn lên ý tưởng, học hỏi bạn bè và bắt đầu nuôi, cấy lan. Hơn 1 năm tìm hiểu, nghiên cứu và thử nghiệm thành công, bạn bắt đầu đầu tư phòng nuôi, cấy mô, ống nghiệm và một số trang thiết bị khác. “Lan rừng khai thác mãi sẽ cạn kiệt, trước rất dễ mua lan, hiện giờ nhiều loài lan hiếm đã rất khó tìm, khó mua. Bà con khai thác lan phải vào rừng ngày càng sâu hơn, tài nguyên lan đã suy giảm nghiêm trọng” - anh Đức Anh tâm tình. Cũng vì vậy, người bạn trẻ quyết tâm nuôi cấy lan rừng quy mô lớn với phương pháp nuôi cấy mô hiện đại.

 Cũng theo anh Đức Anh, việc nuôi, cấy lan đòi hỏi phải có sự đam mê, kiên trì, tỉ mỉ, nếu không, lan rất dễ bị nhiễm khuẩn, chết hàng loạt. Mô được nuôi, cấy trong phòng lạnh và được tiệt trùng. Đầu tiên phải khử mẫu, chọn lọc hạt lan, sau đó tiến hành gieo hạt trong môi trường dinh dưỡng, độ ẩm, không khí, ánh sáng thích hợp để mầm phát triển. Sau 4 - 6 tháng, khi cây con phát triển hoàn chỉnh, kích thước trung bình 5-10 cm/cây thì có thể xuất bán cho người trồng. Anh Đoàn Đức Anh kể lại, những ngày đầu bước vào nghề làm lan cấy mô, do chưa am hiểu nhiều về kỹ thuật nuôi cấy mô, trồng lan nên gặp không ít khó khăn do lan bị nhiễm bệnh. Nhưng chàng trai trẻ cứ kiên nhẫn lặng thầm, vừa tìm tòi trong sách, vừa lên mạng internet tìm hiểu, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, tìm nguyên nhân để khắc phục. Cuối cùng anh Đức Anh cũng chọn lọc được một số giống lan cấy mô cho ra ngoài để chiết và cho sinh trưởng trong môi trường tự nhiên sống khỏe mạnh, được nhiều khách hàng ưa chuộng đặt mua. 

Ưu thế của nuôi lan cấy mô là tạo ra một số lượng lớn lan trong diện tích nhỏ, tạo ra giống lan sạch bệnh trong thời gian ngắn. Ngoài ra, với những giống lan cấy mô khi bán giá thành rẻ hơn nhiều so với các giống lan khai thác ngoài tự nhiên. Bên cạnh đó, do nguồn giống sạch, khoẻ, trồng lan cấy mô không tốn nhiều thời gian chăm sóc, không tốn nhiều phân, thuốc nên người đam mê trồng hoa lan có thể áp dụng làm theo. Bằng phương pháp ứng dụng khoa học công nghệ cao, anh Đức Anh sản xuất ra hàng loạt những cây lan rừng khoẻ mạnh, cung ứng cho thị trường.  

Nhờ bước đầu thành công, anh Đức Anh đã đầu tư thêm 2,2 tỷ đồng để mở rộng cơ sở nuôi cấy cũng như vườn ươm. Đến nay, anh đã xây dựng được phòng mô với diện tích 1.200 m² và hai vườn ươm với diện tích 6.000 m². Nhiều loại lan rừng bản địa đang được nuôi cấy như Kiều vuông Lộc Bắc, Kiều mỡ gà Lâm Đồng, Kiều tím Yên Tử, Kiều dẹt, Dendro Xuân... Anh Đoàn Đức Anh cho biết, lan rừng được nuôi cấy mô tùy theo từng giai đoạn mà có giá khác nhau. Cây mô có giá 5 ngàn đồng, cây sau khi được tách ra, trồng giai đoạn lớn có giá từ 100 - 250 ngàn đồng/chậu, rẻ hơn nhiều so với mua lan tự nhiên. Nhờ mức giá phải chăng nên các giống lan nuôi cấy mô của anh Đức Anh được nhiều khách hàng ưa chuộng. Mỗi năm, vườn lan của gia đình thu về khoảng gần 2 tỷ đồng, sau khi trừ chi phí, cho lãi ròng trên 1 tỷ đồng. Ấp ủ của anh Đức Anh là trong thời gian tới sẽ xây dựng được tổ hợp tác trồng lan rừng bằng nuôi cấy mô, xây dựng được thương hiệu cũng như bảo tồn được giống lan quý hiếm. Là thanh niên, anh Đức Anh luôn sẵn sàng giúp đỡ, chia sẻ kinh nghiệm cho nhiều bạn trẻ muốn lập nghiệp bằng mô hình này. Đến nay, mô hình trồng lan nuôi cấy mô của gia đình anh Đoàn Đức Anh cũng tạo được công ăn việc làm cho 6 lao động địa phương với mức thu nhập ổn định khoảng 6,5 triệu đồng/tháng. 

Ông Ngô Văn Cảnh - Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Hoà Bắc, huyện Di Linh cho biết, hoa lan là loại cây cảnh vừa mang tính giải trí, vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao, trong khi nhu cầu hoa lan trên thị trường ngày càng phổ biến, nhất là hoa lan rừng. Mô hình của anh Đoàn Đức Anh cho thấy vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa bảo tồn được nguồn lan rừng tự nhiên cũng như tạo ra hướng đi mới cho nhiều nông dân trẻ trên địa bàn xã.