Đóng chân trên mảnh đất Đà Lạt ngay từ sau ngày đất nước thống nhất, Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và Hoa (thuộc Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Việt Nam) đã góp phần đưa Đà Lạt khẳng định vị trí là vùng sản xuất rau, hoa lớn nhất cả nước.

Được thành lập từ năm 1977, Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và Hoa có chức năng chọn tạo giống, phát triển công nghệ sản xuất giống khoai tây, rau, hoa phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội và xuất khẩu; thu thập, lưu giữ giống khoai tây, rau, hoa ôn đới; xây dựng nguồn nhân lực khoa học kỹ thuật; xây dựng mô hình sản xuất và chuyển giao các tiến bộ khoa học kỹ thuật phù hợp với vùng sinh thái nông nghiệp; sản xuất, kinh doanh xuất nhập khẩu khoai tây, rau, hoa. Với nhiệm vụ đó, gần 50 năm qua, Trung tâm xác định hướng nghiên cứu lai tạo, chọn giống rau, hoa phù hợp với điều kiện sản xuất của Đà Lạt, Lâm Đồng và những vùng có điều kiện sinh thái tương tự; sản xuất giống khoai tây, rau, hoa phục vụ cho vùng Tây Nguyên và một số vùng sinh thái khác trong cả nước.

Trung tâm đã sưu tầm, nhập nội và lưu giữ nhiều nguồn gen quý cho công tác lai tạo giống. Hiện tại, Trung tâm đang lưu giữ hơn 200 nguồn gen khoai tây, 50 nguồn gen dâu tây, 30 nguồn gen cà chua, 150 nguồn gen giống hoa các loại (cúc, đồng tiền, cẩm chướng, lay ơn...). Bằng phương pháp lai hữu tính, nhân nhanh bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào, thời gian qua, Trung tâm đã chọn lọc, khảo nghiệm và chuyển giao cho sản xuất một số giống rau, hoa có năng suất, chất lượng cao được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận và công bố lưu hành đã góp phần bổ sung nguồn giống tốt cho sản xuất tại vùng Tây Nguyên và một số vùng sinh thái khác trong cả nước. Điển hình có thể kể các giống khoai tây: Atlantic, TK15.80, TK13.2, FL2215, FL2027, Doobak; các giống cà chua: NT2, NT8, NT9, NT10; các giống dâu tây: PS8.10, PS8.07; các giống hoa đồng tiền: G04.6, G04.7; các giống hoa cúc: C05.1, C05.3, C15, C19... được nông dân lựa chọn bởi năng suất chất lượng, được người tiêu dùng đón nhận.

Các giống rau, hoa, khoai tây mới do Trung tâm chọn tạo đều có rất nhiều đặc tính ưu việt. Cụ thể có thể kể, giống dâu tây PS8.10 có dạng quả hình nón, khá cứng, khi chín có màu đỏ tươi đẹp, độ brix cao từ 12,2 - 14,0; vị thơm, đậm đà; số quả trung bình đạt 30 - 35 quả/cây, năng suất đạt 25 - 30 tấn quả/ha; có sức chống chịu tốt bệnh thán thư, phấn trắng; giống phù hợp cho canh tác ứng dụng công nghệ cao trong nhà màng. Giống khoai tây ruột màu TK06.8 có thời gian sinh trưởng từ 100 - 110 ngày, dạng cây nửa đứng, dạng củ oval, vỏ củ màu tím, thịt củ màu tím; năng suất trung bình đạt 20 - 25 tấn/ha, hàm lượng chất khô 18 - 20%, giá trị dinh dưỡng cao, không có chất béo, giàu chất chống oxy hóa, ngăn ngừa ung thư.

Giống cà chua lai NT2 có thời gian sinh trưởng trung bình từ 120 - 130 ngày, chống chịu tốt với bệnh mốc sương, cho năng suất 70 - 75 tấn/ha, hình quả đẹp, độ cứng quả khá, được thị trường ưa chuộng. Giống cà chua NT10 có thời gian sinh trưởng từ 140 - 150 ngày, dạng hình sinh trưởng hữu hạn, chống chịu khá tốt với bệnh mốc sương, héo xanh và vi rút gây xoăn lá; dạng quả cherry, quả đẹp, hình trụ ngắn, quả chín màu đỏ tươi, thịt quả dày, ít hạt, độ brix đạt 9,8 - 10,5%.

Giống hoa đồng tiền G04.7 có hoa kép đường kính trên 10 cm, chiều cao cành hoa trên 60 cm, cành đặc cứng, tươi lâu trên 12 ngày; giống có khả năng kháng ruồi trắng và bệnh nấm cổ hoa tốt; năng suất cao và ổn định 200.000 - 220.000 cành hoa/1.000 m²/vụ; màu vàng cam nhụy đen, kiểu dáng phù hợp với thị trường trong nước và xuất khẩu; thích ứng tốt với điều kiện sản xuất tại Đà Lạt và một số tỉnh phía Nam như Đồng Tháp, TP Hồ Chí Minh...
 
TS.Nguyễn Thế Nhuận - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và Hoa cho biết, trong thời gian tới, Trung tâm tiếp tục đẩy mạnh công tác nghiên cứu lai tạo giống, công nghệ nhân giống, công nghệ sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Cụ thể, Trung tâm sẽ ưu tiên lai tạo, chọn lọc, phát triển giống khoai tây có chất lượng cao, có khả năng kháng bệnh mốc sương, ghẻ củ, cho năng suất cao phục vụ cho chế biến công nghiệp. Nghiên cứu lai tạo, chọn lọc giống cà chua lai F1 và giống dâu tây năng suất cao, chất lượng tốt; tập trung tạo ra những giống cà chua, dâu tây phù hợp cho canh tác ứng dụng công nghệ cao. Nghiên cứu lai tạo, chọn lọc một số giống rau bắp cải, cải thảo, xà lách, súp lơ cho năng suất, chất lượng tốt. Nghiên cứu xác định các biện pháp kỹ thuật tối ưu cho sản xuất hạt giống cà chu alai F1 theo quy mô công nghiệp. Ứng dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến, liên kết phát triển hệ thống sản xuất giống khoai tây, dâu tây sạch bệnh ở quy mô công nghiệp.