Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ (KHCN) tỉnh Lâm Đồng (đơn vị trực thuộc Sở KHCN) là đơn vị tiên phong trong nghiên cứu ứng dụng khoa học, chuyển giao công nghệ, phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Với quy trình khép kín từ nghiên cứu, thực nghiệm, sản xuất, thu hoạch, chế biến, giới thiệu sản phẩm hàng hóa nông sản..., Trung tâm đang định hình là một điểm đến khám phá khoa học, công nghệ độc đáo, hấp dẫn.

Trung tâm Ứng dụng KHCN Lâm Đồng nằm giữa không gian khang trang, rộng rãi với diện tích gần 1,4 ha ở phía chân đèo Tà Nung, TP Đà Lạt. Vẻ cuốn hút của Trung tâm đến từ sự bề thế mang dáng dấp của một đơn vị nghiên cứu khoa học, lại vừa được tô điểm bởi vườn tược, hồ nước như một trang trại nông nghiệp quy mô, tươi đẹp.

Phòng trưng bày giới thiệu sản phẩm nông nghiệp với nhiều loại được chế biến từ rau, củ, quả, nấm ăn, nấm dược liệu… được sản xuất hoàn toàn tại đây đã mở ra một điểm đến tham quan KHCN lý thú. Đó là thành quả của một “vòng” khép kín, từ nghiên cứu khoa học, bảo tồn, nguồn gen, chọn giống, nhân giống nuôi cấy mô, ra vườn ươm, vườn thực nghiệm, sản xuất, chế biến, thành sản phẩm. Cầm trên tay một sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao chưa đủ, du khách còn được tìm hiểu ngọn nguồn, cách các nhà khoa học tạo ra nó. 

Từ kết quả nghiên cứu, Trung tâm làm chủ được nhiều quy trình công nghệ ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào nuôi trồng, sản xuất, chế biến nông sản. Trung tâm đã triển khai các mô hình trình diễn về ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất; mô hình khảo nghiệm giống cây trồng mới, giống nấm ăn, nấm dược liệu; mô hình sản xuất và cung cấp cây giống các loại; mô hình ứng dụng chế phẩm vi sinh vào sản xuất; mô hình ứng dụng công nghệ sơ chế, chế biến nông sản... Từ lợi thế sẵn có, Trung tâm đã đẩy mạnh hoạt động sản xuất một số sản phẩm đặc thù như: Trà linh chi túi lọc, rượu linh chi, trà túi lọc lan gấm, trà hoa vàng, nấm linh chi đỏ, nấm vân chi sấy khô... đưa ra thị trường.

Cơ sở vật chất khang trang, đầy đủ các hạng mục được đầu tư gần 23 tỷ đồng: khu nhà làm việc; khu vực nuôi cấy mô; phòng vi sinh nấm, phòng lưu trữ nguồn gen; phòng vi sinh nấm, phòng sinh học phân tử; khu vườn ươm, vườn thực nghiệm; khu canh tác; hồ chứa nước; hệ thống tưới nước, bón phân tự động; khu chế biến; khu trưng bày sản phẩm… đã tạo nên một tour du lịch tham quan độc đáo, lý thú.

Khu phòng thí nghiệm tạo cho du khách sự tò mò khi chứng kiến những nhà khoa học cần mẫn bên bàn thí nghiệm, thấy từng mầm cây vươn mình trong ống nghiệm dưới ánh sáng của đèn Led. Khu vườn ươm khoác một màu xanh với đủ giống cây đặc hữu, từ giống chuối Laba, giống khoai lang mật đến những giống rau, hoa lan… lớn dần, khỏe mạnh chuẩn bị được mang đến cho người nông dân cấy trồng. Khu nhà kính trồng cây với hệ thống thủy canh hiện đại là minh chứng cho việc trồng cây không cần đất, chỉ cần nước và dưỡng chất mà vẫn làm nên những vườn rau xanh tốt, an toàn.

Khu thực nghiệm trong nhà kính với hệ thống tưới tiêu tự động hoàn toàn thu hút bởi những giàn cà chua sai trĩu, quả xanh - quả chín đỏ mọng chen chúc nhau từ gốc đến ngọn. Khu canh tác nông nghiệp ngoài trời phục vụ sản xuất, canh tác các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ đã cho thấy những vườn rau, củ quả năng suất khi được trồng theo đúng quy trình kỹ thuật. Tất cả được tưới tiêu bón phân hoàn toàn tự động, làm cho ta ngỡ ngàng trước sự hiện đại hóa nền nông nghiệp.

Khu xưởng sản xuất bịch phôi nấm, được trang bị máy móc tạo mùn cưa, tiệt trùng giá thể, phối trộn với bào tử nấm. Nhà trồng nấm với các kệ trồng nấm được kê theo đúng quy cách, đảm bảo đủ nhiệt độ, ánh sáng, cùng hệ thống tưới nước phun sương. Những bịch phôi mọc ra những tai nấm linh chi xòe rộng như bàn tay đều tăm tắp, phủ kín một lớp bột đỏ, lớp trên lớp dưới, kệ nối kệ, hàng hàng lớp lớp… khiến người xem không muốn rời mắt.

Không gian sản xuất, chế biến, đóng gói sản phẩm sau sơ chế cho du khách thấy cách thu hoạch các loài nấm, cách sấy khô, chế biến, hút chân không hoàn toàn tự nhiên, cho ra sản phẩm hữu cơ vì sức khỏe con người. Khu trưng bày giới thiệu sản phẩm KHCN, sản phẩm OCOP của địa phương với hiệu ứng ánh sáng, âm thanh phù hợp với từng loại sản phẩm, kèm theo màn hình TV trình chiếu thông tin sản phẩm, quy trình sản xuất và các hoạt động của Trung tâm để du khách hiểu hơn về điểm tham quan mình vừa trải nghiệm.

Đưa chúng tôi tham quan hết các khu nghiên cứu, thực nghiệm, sản xuất, chế biến, giới thiệu sản phẩm, ông Lê Thành Trung - Giám đốc Trung tâm Ứng dụng KHCN tỉnh Lâm Đồng cho biết: Hiện nay trên thế giới, việc phổ biến kiến thức khoa học không chỉ qua sách vở, tuyên truyền mà còn qua sự trải nghiệm thực tiễn, qua du lịch. Là tỉnh đi đầu trong cả nước phát triển nông nghiệp công nghệ cao; lại vừa có lợi thế phát triển du lịch, Trung tâm đang hướng tới trở thành điểm đến tham quan khám phá KHCN, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao. Từ đó, nhân lên ý tưởng, khơi dậy tinh thần sáng tạo, truyền tình yêu khoa học cho công chúng, nhất là lớp trẻ. Trước mắt, Trung tâm đang nghiên cứu hình thành sản phẩm du lịch trải nghiệm phù hợp theo từng lứa tuổi, tham quan, học tập, nghiên cứu, khám phá khoa học. Trong tương lai, Trung tâm sẽ hình thành những tour du lịch tạo điều kiện cho du khách không chỉ tham quan, trải nghiệm thực tế, mà hòa mình tham gia vào các khâu sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến nông sản và thưởng thức sản phẩm nông nghiệp tốt tại Trung tâm. Mong rằng ngày càng có nhiều du khách biết và đến với Trung tâm.