Triển vọng xuất khẩu chè trong những tháng cuối năm 2022 kém khả quan và khả năng tăng trưởng ở mức thấp. Nguyên nhân là do những thị trường nhập khẩu chính của Việt Nam như Pakistan, Trung Quốc đang đối mặt nhiều khó khăn.

Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu chè trong tháng 8/2022 đạt 12,8 nghìn tấn, trị giá 23 triệu USD, tăng 23,4% về lượng và tăng 31,7% về trị giá so với tháng 8/2021.

Xuất khẩu chè tăng mạnh trong tháng 8/2022 là do cùng thời điểm này năm 2021, dịch Covid-19 bùng phát khiến hoạt động sản xuất và xuất khẩu của nhiều ngành hàng bị gián đoạn. Do đó, lượng và trị giá xuất khẩu chè của Việt Nam trong tháng 8/2021 ở mức thấp.

Tính chung 8 tháng năm 2022, xuất khẩu chè đạt 78,9 nghìn tấn, trị giá 136,6 triệu USD, giảm 1,3% về lượng nhưng tăng 2,7% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021. Giá chè xuất khẩu bình quân đạt 1.731,3 USD/tấn, tăng 4% so với cùng kỳ năm 2021.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) thông tin: trong 8 tháng năm 2022, xuất khẩu chè sang thị trường lớn nhất là Pakistan tăng mạnh cả về lượng và trị giá. Lượng chè xuất khẩu tới thị trường Pakistan chiếm 41% tổng lượng chè xuất khẩu, tăng 10,3 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2021.

Tuy nhiên, từ tháng 6/2022, Chính phủ Pakistan đã kêu gọi người dân giảm uống chè để giữ cho nền kinh tế phát triển do dự trữ ngoại hối của Pakistan thấp.

“Pakistan là nước nhập khẩu chè lớn nhất thế giới. Nhập khẩu nhiều chè đồng nghĩa với việc nước này sẽ phải vay tiền, do đó Chính phủ kêu gọi người dân giảm tiêu thụ chè. Vì vậy, xuất khẩu chè tới thị trường Pakistan sẽ gặp nhiều khó khăn trong thời gian tới”, đại diện Cục Xuất nhập khẩu lý giải rõ hơn.

Trong khi đó, xuất khẩu chè tới thị trường Trung Quốc giảm mạnh cả về lượng và trị giá trong 8 tháng năm 2022. Chính sách “Zero Covid” của Trung Quốc vẫn được áp dụng đã tác động tiêu cực tới hoạt động xuất khẩu chè của Việt Nam tới thị trường này.

Trong cơ cấu thị trường xuất khẩu chè trong 8 tháng năm 2022, đáng chú ý là chè xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ, Malaysia và Ả rập Xê út tăng rất mạnh cả về lượng và trị giá.

Cục Xuất nhập khẩu đánh giá, triển vọng xuất khẩu chè trong những tháng cuối năm 2022 kém khả quan và khả năng tăng trưởng ở mức thấp. Nguyên nhân là do những thị trường nhập khẩu chính của Việt Nam đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Chính phủ Pakistan kêu gọi người dân giảm tiêu thụ chè do dự trữ ngoại hối ở mức thấp; xung đột giữa Nga và Ukraine vẫn tiếp tục khiến nhu cầu nhập khẩu chè của Nga giảm; Trung Quốc vẫn duy trì chính sách “Zero Covid” khiến hoạt động xuất khẩu chè tới thị trường này bị gián đoạn.

Các dự báo trung hạn dựa trên kết quả của mô hình thương mại cân bằng từng phần của FAO đối với các nước xuất nhập khẩu chè chính.

Tiêu thụ tăng đáng kể

Sản lượng chè đen toàn cầu được dự báo sẽ tăng hàng năm 2,1% cho đến năm 2030, tốc độ chậm hơn một chút so với thập kỷ trước, khi mức tăng trưởng ở mức 2,4%.

Sự mở rộng ở Trung Quốc dự kiến ​​sẽ là đáng kể (4,1%), được củng cố bởi sự tăng trưởng mạnh mẽ của nhu cầu nội địa đối với chè đen. Sản lượng của hai nhà xuất khẩu chè đen hàng đầu là Kenya và Sri Lanka dự kiến ​​sẽ tăng lần lượt 2,1% và 0,6% một năm, trong khi sản lượng ở Ấn Độ dự kiến ​​tăng 2,3% / năm. Sản lượng chè xanh thế giới được dự báo sẽ tăng với tốc độ nhanh hơn 6,3% / năm và sản lượng được dự đoán sẽ tăng gần gấp đôi ở Trung Quốc vào năm 2030.

Việc mở rộng dự kiến ​​sẽ là kết quả của việc tăng năng suất thông qua việc tái canh các giống năng suất cao hơn. Việt Nam cũng dự kiến ​​sẽ tăng đáng kể sản lượng chè xanh với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 4%.

Tiêu thụ chè đen trên thế giới đã tăng 3,5% trong thập kỷ qua, phản ánh sự tăng trưởng mạnh mẽ ở các nước sản xuất đã bù đắp nhiều hơn nhu cầu nhập khẩu thấp ở các thị trường nhập khẩu chè truyền thống.

Tiêu thụ chè đen dự kiến ​​sẽ tăng 2% trong thập kỷ tới. Sự mở rộng lớn nhất trong năm quốc gia sản xuất hàng đầu được dự báo là ở Trung Quốc, nơi tiêu thụ dự kiến ​​sẽ tăng với tốc độ tăng trưởng hàng năm là 4,9% hàng năm, vì trà đen, trà pu'er và trà đậm được ưa chuộng do nhận thức ngày càng tăng về những lợi ích sức khỏe liên quan đến việc uống đồ uống này.

Sự tăng trưởng mạnh mẽ cũng được kỳ vọng ở nhiều nước sản xuất ở Châu Phi và Châu Á, chẳng hạn như Uganda (8,1%), Rwanda (5,1%), Kenya (4,3%), Malawi (4%), Zimbabwe (3, 8%), Ấn Độ (2%) và Sri Lanka (1,4%).

Ảnh hưởng của đại dịch đối với thị trường chè được ước tính là vừa phải. Thị trường sẽ tiếp tục chứng kiến ​​nhu cầu mạnh mẽ ở các nước đang phát triển và mới nổi, tạo ra cơ hội thu nhập nông thôn mới và góp phần đảm bảo an ninh lương thực.

Xuất khẩu chè thế giới đã tăng hàng năm 0,5% trong thập kỷ qua. Xuất khẩu chè đen ghi nhận mức tăng nhẹ 0,1% do các lô hàng từ Kenya và Ấn Độ ngày càng tăng, bù lại các lô hàng giảm từ Sri Lanka, nước xuất khẩu chè đen lớn thứ hai. Xuất khẩu chè xanh tăng 2,3%, chủ yếu do doanh số bán của Trung Quốc và Việt Nam tăng.

Trong trung hạn, xuất khẩu chè đen dự kiến ​​sẽ tăng 1,4% nhờ các lô hàng lớn hơn từ Kenya. Xuất khẩu chè xanh thế giới dự kiến ​​sẽ tăng với tốc độ nhanh hơn, khoảng 4% / năm. Trung Quốc dự kiến ​​sẽ tiếp tục thống trị thị trường xuất khẩu chè xanh, chiếm hơn 70% lượng chè xanh xuất khẩu toàn cầu và ghi nhận mức tăng hàng năm 3,6% cho đến năm 2030, tiếp theo là Việt Nam, với hơn 20%. . Về tốc độ tăng trưởng, Việt Nam và Nhật Bản được dự báo sẽ dẫn đầu, lần lượt là 7% và 6,5%.

TTTTCN&TM